یحیی جعفری، رئیس کل دادگاه های عمومی و انقلاب تهران در گفتوگو با میزان اقدامات انجام شده در محاکم تهران را تشریح کرد که در ادامه می خوانید.
انجام ۵۴ ملاقات مردمی و دیدار با همکاران مجتمعهای قضایی در ۹ ماهه ابتدایی امسال
میزان: برای ورود به بحث لطفا توضیح دهید از ابتدای امسال تاکنون، چند بازدید از مجتمعهای قضایی تهران داشتید و چه تعداد ملاقات مردمی در این بازه زمانی صورت گرفته است؟
جعفری:در ۹ ماهه ابتدایی امسال ۵۴ بازدید به همراه برنامه ملاقات مردمی و دیدار با همکاران در همه مجتمعهای قضایی داشته ایم و در این مدت جلسات متعددی همراه با معاونین و کارشناسان برای بررسی وضعیت شعب و عملکرد همکاران تشکیل شده است. علاوه بر این یک هیئت بازدید و ارزیابی متشکل از معاونین ستاد و برخی از سرپرستان مجتمعها تشکیل شده است تا معاونان حاضر در این هیئت به تناسب تخصصی که دارند در مجتمع های قضایی به صورت مرتب و برنامهریزی شده حضور پیدا کنند و عملکرد همکاران را در زمینههای شکلی، سیستمی، عملکردی، ماهیتی و آمار بررسی و گزارش دهند که این گزارشات پس از بررسیهای لازم ضمن انعکاس به مجتمع مربوطه جهت اقدام به منظور بهبود وضعیت، به رئیس کل دادگستری استان تهران ومراجع نظارتی استان نیز منعکس میشود.
افزایش تعداد وارده کل شعب دادگاه مجتمع های قضایی تهران
میزان: از ابتدای امسال تا آذرماه چه تعداد پرونده وارد محاکم تهران شده است؟
جعفری: متأسفانه میزان وارده پروندهها همچنان با رشد مواجه است. چنانچه طبق آمار بدست آمده تعداد وارده مجموع شعب دادگاه و اجرای احکام مدنی مجتمع های قضایی تهران در ۳ ساله دوره جدید در مقایسه با دوره سه ساله مشابه قبل معادل ۱۲ درصد رشد داشته است.
همچنین تعداد وارده کل شعب دادگاه مجتمع های قضایی تهران در ۳ ساله دوره جدید در مقایسه با دوره ۳ ساله قبل از این دوره معادل ۱۱ درصد رشد داشته است. تعداد وارده شعب اجرای احکام مدنی مجتمع های قضایی تهران در ۳ ساله دوره جدید منتهی به آذرماه ۱۴۰۱ در مقایسه با تعداد وارده ۳ ساله قبل از این دوره معادل ۲۱ درصد رشد داشته است.تعداد وارده شعب حقوقی مجتمع های قضایی تهران در ۳ ساله دوره جدید نیز نسبت به ۳ ساله قبل از این دوره حدود ۲۱ درصد رشد داسته است و تعداد وارده شعب کیفری مجتمع های قضایی تهران در ۳ ساله دوره جدید نسبت به ۳ ساله قبل از این دوره ۶ درصد رشد داشته است.
تشکیل شعب ویژهای را برای رسیدگی به پروندههای کثیرالشاکی یا کثیرالطرفین
میزان: رسیدگی به پروندههای کثیرالشاکی بیشتر در کدام مجتمع قضایی بوده است؟ این نوع پرونده ها بیشتر در چه حوزه هایی هستند؟
جعفری: شعب ویژهای را برای رسیدگی به پروندههای کثیرالشاکی یا کثیرالطرفین تشکیل شده است که در مجتمعهای خاص مورد رسیدگی قرار میگیرند؛ البته به تناسب موضوع در مجتمع های مختلف رسیدگی می شود.به طور مثال پرونده شرکتهای خودرویی غالباً در مجتمع قضایی شهید مفتح و جرایم رایانهای که متأسفانه پروندههای آنها روز به روز در حال گسترش است، از جمله پرونده های دارای شکات فراوان هستند که به سرعت در مجتمع قضایی شهید قدوسی و در شعب تخصصی مورد رسیدگی قرار میگیرند.
بیشترین چالش فعلی کمبود نیروی قضایی و اداری است
میزان: بیشترین معضلات و مشکلاتی که در محاکم با آن مواجه هستید چه مواردی است؟
جعفری: بیشترین چالش در حال حاضر کمبود نیروی قضایی و اداری است به خصوص در زمینه دعاوی حقوقی، قاضی حقوقی کار کم داریم، پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شده است؛ انتظار داریم که مسئولان قضایی در این زمینه تدبیری بیندیشند و چالش مهم دیگر سختی معیشت در تهران و معضل تهیه مسکن و امرار معاش است که همکاران را به زحمت انداخته است.
دادرسی الکترونیکی در خصوص پروندههای زندانی دار از درصد بسیار بالایی برخوردار است
میزان: باتوجه به تأکیدات رئیس قوه قضاییه برای افزایش روند دادرسیهای الکترونیک، چه تعداد از دادرسیها به صورت الکترونیک شده؟
جعفری: فرآیند دادرسی الکترونیک از زمان دستور رئیس قوه قضاییه و ابلاغ آن بطور جد در دستور کار قرار گرفت، البته شیوع ویروس کرونا نیز این روند را با سرعت بیشتری همراه کرد. دادرسی الکترونیکی در خصوص پروندههای زندانی دار از درصد بسیار بالایی برخوردار است و به ندرت زندانیها را برای انجام دادرسیهای حضوری اعزام میکنیم.
مجتمع قضایی شهید کچویی را نیز اخیراً ویژه رسیدگی به امور زندانیان افتتاح کردیم تا پرونده زندانیانی که در اوین بودند را به صورت حضوری و به صورت فوق العاده رسیدگی کنند. درصد ابلاغ الکترونیک مجتمع های قضایی تهران در آبان ماه سال جاری برابر با ۸۹ درصد بوده که در مقایسه با درصد ابلاغ الکترونیک در آبان ماه سال ۹۸ که برابر ۷۶ درصد بوده به میزان ۱۳ درصد رشد داشته است. همچنین میزان درصد ابلاغ الکترونیک شعب محاکم در پایان آبان ماه سال جاری ۸۹ درصد بوده است.
کل عملکرد محاکم در سه سال اخیر نسبت به دوره مشابه قبل ۵۱ درصد رشد داشته است
میزان: تعداد پروندههای مختومه در محاکم چه تعداد بوده است؟
جعفری: کل عملکرد محاکم در سه سال اخیر نسبت به دوره مشابه قبل ۵۱ درصد رشد داشته است. میزان پرونده مانده شعب دادگاه در منتهی الیه سه ساله اخیر به نسبت به ۳ سال قبل ۱۱ درصد کاهش داشته است و این امر در اجرای احکام نیز ۲۳ درصد کاهش ثبت شده است.
از حیث میزان مختومه در مجموع ۱۶ درصد رشد در تعداد پرونده های مختومه هم در شعب و هم اجرای احکام داشتیم. شعب دادگاه ۱۴ درصد و اجرای احکام۲۷ درصد رشد در تعداد مختومه داشتهاند و این در حالی است که افزایش واردهها لحاظ نمی شود و این در حالی است که وارده در شعب ۱۱ درصد و در اجرای احکام ۲۱ درصد رشد داشته است؛ علیرغم وارده بالا تعداد پرونده های مختومه باز هم رشد قابل توجهی داشته است.
وجود ۱۷ هزار و ۲۶۸ فقره پرونده مسن
میزان: در محاکم تهران چه تعداد پرونده مسن وجود دارد؟
جعفری: پرونده های بیش از یک سال مانده را مسن تلقی می کنیم اما پروندههای حقوقی عملاً اقتضای برگزاری جلسات متعدد دارد که ناخواسته یک سال را میگذراند ولی با همان تعریف بیش از یکسال، تعداد مختومه پرونده مسن ۳۵ درصد رشد داشته در نتیجه در حال حاضر تعداد پروندههای مسن شعب به ۱۷ هزار و ۲۶۸ فقره، با تعریف بیش از یک سال رسیده است.
شعب مختلف تخصصی در سایر مجتمع ها تعیین شده است
میزان: در طول این ۳ سال چه مجتمع های جدیدی به محاکم تهران اضافه شده است؟
جعفری: در طول ۳ سال گذشته ۲ مجتمع تخصصی در محاکم تهران تشکیل شده است. یکی از مجتمع ها مجتمع تخصصی دعاوی تجاری و شرکتهای دانش بنیان است که در راستای اجرای فرامین مقام معظم رهبری راه اندازی شده است که دستاورد بسیار بالایی را علاوه بر سرعت و رسیدگی تخصصی، از حیث رشد و تراز اقتصادی کشور در جوامع بینالمللی داشت.
مجتمع قضایی شهید کچویی ویژه امور زندانیان را نیز ایجاد کرده ایم که رسیدگی سریع و دقیق به پرونده زندانیان داشته باشد و علاوه بر این موضوعات تخصصی زیادی در شعب تخصصی در مجتمع های مختلف در حال رسیدگی است و برای موضوعات تخصصی در زمینههای مختلف کیفری حقوقی و درخواست هایی که از وزارتخانهها، سازمانهای مختلف میشود. (حدوداً ۴۵ موضوع) نیز شعب مختلف تخصصی در سایر مجتمع ها تعیین شده است و بنا داریم این موضوعات را در یک مجتمع متمرکز کنیم تا شاهد رسیدگی تخصصیتر و نظارت بهتر و هم سرعت بیشتر باشیم.در حال حاضر موضوعات خاصی مثل جرایم رایانهای، وقف، منابع طبیعی، دعاوی شهرداری، آرای هیئت بورس موضوعاتی است که ما در شعب تخصصی در مجتمعهای مختلف رسیدگی میکنیم اگر اینها را در یک مجتمع تخصصی جمع کنیم و قضاتی باشند که چند موضوع تخصصی را رسیدگی کنند، تحول خوبی در این زمینه رخ میدهد.
توسعه خدمات کمی و کیفی اطلاع رسانی، ارتباطات و سیاست های تحولی محاکم
میزان: آیا امور فرهنگی نیز در محاکم تهران دنبال می شوند؟
جعفری: انجام امور فرهنگی برای رشد و تکامل نیروهای انسانی و برای بالا بردن احساس مسئولیت همکاران و ایجاد احساس آرامش آنها امری مفید و ضروری است. در محاکم تهران و همه مجتمعهای قضایی، در راستای توسعه خدمات کمی و کیفی اطلاع رسانی، ارتباطات و سیاست های تحولی محاکم، نماینده روابط عمومی و امور فرهنگی تعیین کرده ایم . همه مجتمعهای قضایی در امور فرهنگی با برنامه ریزی مستمر، سرآمد هستند و تلاش های جهادی و ارزشمند زیادی در این راستا در حال انجام است.
اکثر مجتمعهای قضایی، اداره ارشاد معاضدت قضایی دارند
میزان: در رابطه با معاضدت قضایی چه اقداماتی در دست انجام است؟
جعفری: اکثر مجتمعهای قضایی، اداره ارشاد معاضدت قضایی دارند که وکلای از مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلای دادگستری در آنجا مستقر هستند و به صورت ثبت و ضبط شده و با نظارت به مراجعین مشاوره میدهند.
روند نظارت بر عملکرد قضات
میزان: نظارت بر عملکرد قضات به چه صورت انجام می شود؟
جعفری: برای نظارت بر عملکرد قضات، مراجع قانونی مانند دادسرای انتظامی قضات، حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه دیده شده است، و دیوان عالی کشور نیز ورود نظارتی دارند و اخیراً هیات بازرسی دیوان عالی کشور از تمامی واحدهای قضایی تهران و شعب قضایی محاکم تهران بازدید داشتند که آثار خوبی دارد.
میزان: آیا بستری در محاکم وجود دارد که اگر کسی مراجعه کرد و نارضایتی داشت، شکایت خود را اعلام کند؟
جعفری: در وب سایت رسمی دادگاه های عمومی و انقلاب تهران به آدرس MAHAKEM-TH.EADL.IR شرایطی فراهم شده است که در آن دریافت هرگونه انتقاد و پیشنهاد دیده شده است و نیز سامانه ارتباطی با رئیس کل محاکم با سرشماره ۵۰۰۰۴۹۰۰۵۰۳ نیز بصورت آنلاین و شبانه روز آماده نظرات و پیشنهادات مراجعین محترم مردمی و همکاران محاکم می باشد و همچنین در کانال ارتباطی محاکم در پیام رسان سروش به آدرسhttp://splus.ir/mahakem_th در بخش پیام های تعاملی نیز این شرایط فراهم است. ملاقات های مردمی و میز های خدمت زیادی هم داریم که در این جلسات مردم آزادانه نظرات و انتقادات خود را مطرح می کنند.